Ευθύνη πωλητή για πραγματικά ελαττώματα

Η ομαλή εξέλιξη μια σύμβασης πώλησης εξαρτάται από δύο βασικές παραμέτρους. Η πρώτη είναι η προσήκουσα εκπλήρωση των οικονομικών υποχρεώσεων που αναλαμβάνει ο αγοραστής προς τον πωλητή, δηλαδή η καταβολή του τιμήματος. Η δεύτερη, προϋποθέτει ότι το πωληθέν πράγμα θα ανταποκριθεί στον σκοπό της σύμβασης, δηλαδή θα αποδειχτεί ότι οι ιδιότητες του ήταν πράγματι αυτές στις οποίες απέβλεψε ο αγοραστής κατά την κατάρτιση της σύμβασης. Η βασική αυτή συμβατική υποχρέωση του πωλητή, ορίζεται ρητά στο άρθρο 534 του Αστικού Κώδικα, σύμφωνα με το οποίο ο πωλητής «υποχρεούται να παραδώσει το πράγμα με τις συνομολογημένες ιδιότητες και χωρίς πραγματικά ελαττώματα». Ως πραγματικό ελάττωμα λογίζεται η ύπαρξη ή έλλειψη ορισμένης ιδιότητας του πράγματος, η οποία έχει ως αποτέλεσμα το τελευταίο να μην ανταποκρίνεται τελικά στον σκοπό της σύμβασης. Η έννοια εξάλλου της συνομολογημένης ιδιότητας, περιλαμβάνει κάθε ιδιότητα του πράγματος, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο συμφωνίας των μερών, υπό την προϋπόθεση όμως, ότι ο πωλητής εγγυήθηκε την ύπαρξή της, δηλαδή ανέλαβε την ευθύνη για όλες τις συνέπειες της έλλειψής της και μάλιστα ανεξαρτήτως πταίσματός του. Ειδικότερα, το πράγμα, που αποτελεί το αντικείμενο της πώλησης, δεν ανταποκρίνεται στη σύμβαση, όταν αποκλίνει από την περιγραφή που είχε γίνει από τον πωλητή, καθώς και όταν δεν είναι κατάλληλο για το σκοπό της συγκεκριμένης σύμβασης και ιδιαίτερα για τη σύμφωνη με το σκοπό αυτόν ειδική χρήση ή για τη χρήση για την οποία προορίζονται συνήθως πράγματα της ίδιας κατηγορίας. Επιπλέον, το πράγμα θα πρέπει να έχει την ποιότητα ή την απόδοση που ο αγοραστής εύλογα προσδοκά από πράγματα της ίδιας κατηγορίας, λαμβάνοντας υπόψη και τις δημόσιες δηλώσεις του πωλητή, του παραγωγού ή του αντιπροσώπου του, εκτός κι αν ο πωλητής δεν γνώριζε ούτε όφειλε να γνωρίζει τη σχετική δήλωση. Από τις διατάξεις των άρθρων 513, 522, 534, 535 και 540 του ΑΚ, όπως τα τρία τελευταία έχουν αντικατασταθεί με το άρθρο 1 του Ν. 3043/2002, που εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή της...1999/44/ΕΚ «σχετικά με ορισμένες πτυχές της πώλησης και των εγγυήσεων καταναλωτικών αγαθών», ο οποίος, κατά το άρθρο 14 τούτου, άρχισε να ισχύει από τις 21-8-2002, που ο νόμος αυτός δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α- 192), προκύπτει, ότι ο αγοραστής κατά τις περιπτώσεις που υφίσταται ευθύνη του πωλητή για πραγματικό ελάττωμα ή για έλλειψη συνομολογημένης ιδιότητας, δικαιούται κατ’ επιλογή του, είτε να απαιτήσει, χωρίς επιβάρυνσή του, τη διόρθωση ή αντικατάσταση του πράγματος με άλλο απαλλαγμένο από ελαττώματα ή που φέρει τη συνομολογηθείσα ιδιότητα, εκτός αν μια τέτοια ενέργεια είναι αδύνατη ή απαιτεί δυσανάλογες δαπάνες, είτε να απαιτήσει τη μείωση του τιμήματος, είτε να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση, εκτός αν πρόκειται για επουσιώδες πραγματικό ελάττωμα.

Περαιτέρω, προϋπόθεση για την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 540 ΑΚ, είναι η ευθύνη του πωλητή για πραγματικά ελαττώματα ή για έλλειψη συνομολογηθείσας ιδιότητας, που και αυτή προϋποθέτει: α) έγκυρη πώληση, β) παράδοση πωληθέντος, γ) ύπαρξη ελαττώματος ή έλλειψη συνομολογηθείσας ιδιότητας και δ) ύπαρξη των ελλείψεων αυτών κατά το χρόνο μετάθεσης του κινδύνου στον αγοραστή, δηλαδή κατά το χρόνο παράδοσης του πράγματος. Για την ευθύνη αυτή του πωλητή, είναι αδιάφορο αν ο ίδιος ή τρίτος είναι και ο κατασκευαστής του πωληθέντος ελαττωματικού πράγματος,